Συγκεντρώσαμε μερικές συνήθεις ερωτήσεις σχετικά με την κρίση,
το χρέος και το έλλειμμα. Δείτε τις σύντομες απαντήσεις.
*Των Γ.Παπαδογιάννη, Κ.Ζούλα, Σ.Νίκα,Χ.Παπαδημητρίου,Χ. Κοψίνη
1. «Οι εταίροι και πιστωτές μας θα συνεχίσουν να μας δίνουν τις
δόσεις του δανείου, γιατί φοβούνται ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας ισοδυναμεί με
«πυρηνικό όπλο» το οποίο θα προξενήσει ζημία στην Ευρωζώνη και τη διεθνή
οικονομία, μεγαλύτερη από 1 τρισεκατομμύριο ευρώ».
Τα δάνεια για την εξυπηρέτηση του ελληνικού δημόσιου χρέους και
την κάλυψη των ελλειμμάτων δίδονται γιατί κανείς δεν θέλει να δημιουργηθούν
ζημίες στο σύστημα στο οποίο όλοι ανήκουμε. Η Ελλάδα εφαρμόζει ένα σχέδιο
ανόρθωσης, διασώζεται η ίδια και το σύστημα θωρακίζεται. Αυτά ισχύουν μεταξύ
κρατών που καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, εμπεδώνουν θεσμούς αλληλεγγύης και
σέβονται την υπογραφή τους. Η απειλή του ολέθρου, να παρασύρουμε δηλαδή όλους
στον... τάφο, προσιδιάζει σε «κράτος-τρομοκράτη». Είναι προφανές πως ο
υπολογισμός του κόστους μιας ανασυγκρότησης της Ευρωζώνης, που ήδη όλοι κάνουν,
απειλούμενοι από τυχόν «ανατίναξη» της Ελλάδας ή άλλων κρατών, οδηγεί στην
εκπόνηση σχεδίων σε δύο κατευθύνσεις.
Πρώτον, τα ευρωπαϊκά κράτη δεν θα αποδεχθούν επί μακρόν την
καταπάτηση των συμφωνημένων κανόνων, κυρίως του δημοσιονομικού συμφώνου. Θα μας
καταστήσουν το παράδειγμα προς αποφυγήν. Δεύτερον, θα επιταχυνθούν οι
προσαρμογές που απαιτούνται ώστε η Ευρωζώνη να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα,
στην κατεύθυνση μιας πιο ομοσπονδιακής Ευρώπης. Θα μοιραστούν χρήματα και εμείς
δεν θα πάρουμε. Γι' αυτό λοιπόν... μύθος η απειλή. Μύθος, όμως, υπάρχει και
στον τρόπο υπολογισμού του κόστους. Η Ευρωζώνη χρειάζεται, έτσι κι αλλιώς, ποσό
που εκτιμάται στα 2 τρισ. ευρώ, για να αντικρύσει τις απειλές που σοβούν στα
τραπεζικά συστήματα της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, ίσως και της
Γερμανίας. Η αυτοανάφλεξη και το «κάψιμο» της Ελλάδας μπορεί να αποβεί το πλέον
χρήσιμο «κόστος», αφού όλοι οι άλλοι θα γνωρίζουν τι συμβαίνει σε όποιον δεν
μένει με την αγέλη. Το παράδειγμα της Lehman στις ΗΠΑ μάς θυμίζει πως, όταν
εφαρμόστηκαν τα προγράμματα παρέμβασης, κάποιοι δεν ήσαν πλέον στο τραπέζι...
2. «Το δημόσιο χρέος θα διαγραφεί. Για τον σκοπό αυτό θα
συγκροτηθεί επιτροπή λογιστικού ελέγχου, που θα αποδείξει σε διεθνές δικαστήριο
πως το χρέος μετά το 1974 είναι, στο μεγαλύτερο μέρος του, απεχθές».
Ο αποδεκτός από τους μελετητές, αλλά και τον ΟΗΕ, ορισμός για το
απεχθές χρέος (odious debt) είναι απολύτως συναρτημένος με το καθεστώς που
επικρατούσε κατά τη σύναψή τους. Με δύο λόγια, δάνεια προς μια δικτατορία, ένα
τυραννικό καθεστώς ή ένα κράτος που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα, μπορούν
να αμφισβητηθούν ως παράνομα. Είναι προφανές πως τίποτε τέτοιο δεν ισχύει για
την Ελλάδα. Ολα τα δάνεια που συνήψε το κράτος έγιναν από όργανα της δημόσιας
διοίκησης, υπό τον έλεγχο των νόμων και του Συντάγματος. Ο δανεισμός υπήρξε δημόσιος,
κατεγράφη στους κρατικούς προϋπολογισμούς, εξετάστηκε και εγκρίθηκε από τη
Βουλή σε δημόσιες συνεδριάσεις. Είναι αμφίβολο αν το Δικαστήριο Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων ή όποιο άλλο θα δεχτεί να δικάσει παρόμοια υπόθεση για μια
χώρα-μέλος της Ε. Ε, όλων των διεθνών οργανισμών και της Ευρωζώνης. Ορισμένοι
προτείνουν να θεωρηθεί απεχθές το τμήμα του χρέους που συνδέεται με τους
στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Ομως η διάκριση για την τελική χρήση των δανειακών
κεφαλαίων είναι πρακτικώς αδύνατη. Ακόμη όμως και αν δεχτούμε ότι όλα μπορούν
να γίνουν, όπως υποστηρίζουν όσοι βλέπουν την Ελλάδα μεταξύ των κρατών του
Τρίτου Κόσμου, αποτελεί επικίνδυνο μύθο ότι αρκεί να ξεκινήσουμε τη διαδικασία
αμφισβήτησης για να σταματήσουμε να πληρώνουμε τόκους, να εξοφλούμε τα παλαιά
ομόλογα και να αναγνωρίζουμε τα νεότερα διακρατικά δάνεια.
